ΤΑ ΙΕΡΑ ΒΙΒΛΙΑ

ΤΑ ΙΕΡΑ ΒΙΒΛΙΑ

Είναι ομολογουμένως πολύ πλούσια η λατρευτική ζωή της Εκκλησίας μας. Πολλά είναι και τα βιβλία που έχουν σκοπό να βοηθήσουν τον πιστό στις ακολουθίες και την προσευχή. Παρακάτω θα γίνει προσπάθεια να παρουσιαστούν (βέβαια με πολύ συνοπτικό τρόπο λογω χώρου) τα βιβλία εκείνα της Εκκλησίας μας που έχουν σχέση με τη λατρεία και την προσευχή

-- Η Αγία Γραφή είναι το κυριότερο βιβλίο και χωρίζεται σε δύο μεγάλα μέρη:

Α) την Παλαια Διαθήκη που αποτελείται από 49 βιβλία: (Γένεσις, Έξοδος, Λευϊτικόν, Αριθμοί, Δευτερονόμιον, Ιησούς του Ναυή, Κριταί, Ρούθ, Α, Β, Γ, Δ Βασιλειών, Α,Β Παραλειπομένων, Α,Β Έσδρας, Νεεμίας, Τωβίτ, Ιουδίθ, Εσθήρ, Α,Β,Γ Μακκαβαίων, Ψαλμοί, Ιώβ, Παροιμίαι, Εκκλησιαστής, Άσμα Ασμάτων, Σοφία Σολομώντος, Σοφία Σειράχ, Ωσηέ, Αμώς, Μιχαίας, Ιωήλ, Οβδιού, Ιωνάς, Ναούμ, Αββακού, Σοφονίας, Αγγαίος, Ζαχαρίας, Μαλαχίας, Ησαϊας, Ιερεμίας, Επιστολή Ιερεμίου, Βαρούχ, Θρήνοι Ιερεμίου, Ιεζεκιήλ, Δανιήλ).

Β) την Καινή Διαθήκη που αποτελείται από 27 βιβλία: (4 Ευαγγέλια:, Ματθαίου, Μάρκου, Λουκά, Ιωάννου, Πράξεις των Αποστόλων, τις 14 Επιστολές του Αποστόλου Παύλου: Προς Ρωμαίους, Α’,Β Προς Κορινθίους, Προς Γαλάτας, Προς Εφεσίους, Προς Φιλιππισίους, Προς Κολασσαείς, Α’ Β, Προς Θεσσαλονικείς, Α’ Β’ Προς Τιμόθεον, Προς Τίτον, Προς Φιλήμονα, Προς Εβραίους, τις 4 Καθολικές επιστολές: Α’,Β’, Πέτρου, Α’,Β’,Γ’ Ιωάννου, Ιούδα, Αποκάλυψη Ιωάννου).

Στην Παλαιά Διαθήκη περιγράφεται η προετοιμάσία για τη σωτηρία του ανθρώπου μέσω του Ισραήλ και στην Καινή Διαθήκη παρουσιάζεται και ζει εν χρόνω και εν κόσμω ο Χριστός και αποκαλύπτεται και παραδίδεται σε μας το Ευαγγέλιο, ολόκληρη η διδασκαλία.

Τα δύο αυτά βιβλία, που αποτελούν την Αγία Γραφή, είναι μαζί με την Ιερά Παράδοση η βάση και ο στύλος της Εκκλησίας. Θεωρούνται θεόπνευστα και είναι αναγκαία για τη πνευματική προκοπή και σωτηρία κάθε πιστού διότι περιέχουν ολόκληρη την αποκεκαλυμ-μένη διδασκαλία του Θεού.

-- Το Ιερό Ευαγγέλιο το οποίο περιέχει τα τέσσερα Ευαγγέλια και βρίσκεται πάντα πάνω στην Αγία Τράπεζα. Με ιδαίτερη διακόσμηση εικονίζει στη μία πλευρά την Ανάσταση και στην άλλη τη Σταύρωση του Χριστού. Από το Σάββατο το βράδυ μέχρι την Κυριακή το βράδυ πριν τον Εσπερινό καθώς και όλη την περίοδο του Χριστός Ανέστη (από το Πάσχα μέχρι την Ανάληψη) προβάλλεται η Ανάσταση. Τις υπόλοιπες ημέρες της εβδομάδας, η Σταύρωση. Περιέχει τις περικοπές από τα 11 Εωθινά Ευαγγέλια τα οποία διαβάζονται στον Όρθρο κάθε Κυριακή και έχουν περιεχόμενο αναστάσιμο και τις Ευαγγελικές περικοπές όλου του χρόνου όλων των ακολουθιών και των Μυστηρίων.

-- Ο Απόστολος περιλαμβάνει τις Πράξεις και τις Επιστολές. Σε κάθε Λειτουργία διαβάζονται περικοπές από κάποια επιστολή και την περίοδο του Πεντηκοσταρίου από τις Πράξεις.

-- Το Τυπικον. Ειδικό βιβλίο της Εκκλησίας στο οποίο περιγράφεται με λεπτομέρειες η διάταξη και η τέλεση των ακολουθιών.

-- Η Παρακλητική. Λειτουργικό βιβλίο που περιέχει την εβδομαδιαία ακολουθία στους οκτώ ήχους της Βυζαντινής Μουσικής και έχει περιεχόμενο καθαρά Αναστάσιμο. Η περίοδος κάθε ήχου είναι εβδομαδιαία και αρχίζει από το Σάββατο το βράδυ και τελειώνει το επόμενο Σάββατο το πρωϊ. (Διευκρίνιση: Θα πρέπει να

γνωρίζομε ότι η Εκκλησία μας ακολουθεί το παλαιό σύστημα του νυχθημέρου και γιαυτό η εορτή της επομένης αρχίζει με τον Εσπερινό της προηγούμενης)

-- Τα 12 Μηναία. Ένα βιβλίο για κάθε μήνα που περιέχουν το καθημερινό εορτολόγιο, τις ακολουθίες και τους υμνους των αγίων όλων των ημερών του χρόνου.

-- Το Τριώδιον. Περιέχει τις ακολουθίες των κινητών εορτών από την Κυριακή του Τελώνου και του Φαρισαίου μέχρι το Μεγάλο Σάββατο το πρωί.

-- Το Πεντηκοστάριον. Περιέχει τις ακολουθίες των κινητών εορτών από την Κυριακή του Πάσχα μέχρι την Κυριακή των Αγίων Πάντων.

-- Αρχιερατικον, Ιερατικόν, Διακονικόν. Βιβλία λειτουργικά τα οποία είναι προς χρήσιν του Επισκόπου, Ιερέως και Διακόνου αντίστοιχα.

-- Το Μέγα και Μικρόν Ευχολόγιον. Περιέχουν τα Μυστήρια και τις Ακολουθίες και είναι προς χρήση των λειτουργών.

-- Το Μέγα Ωρολόγιον. Βιβλίο που περιλαμβάνει τις ακολουθίες του νυχθημέρου, εορτολόγιο, σύντομο συναξάριο, απολυτίκια των αγίων και των εορτών, και διάφορες προσευχές. Είναι βιβλίο που δεν πρέπει να απουσιάζει από κανένα σπίτι.

-- Το Ψαλτήριο. Περιλαμβάνει τους 150 ψαλμούς της Παλαιάς Διαθήκης. Είναι χωρισμένο σε 20 Καθίσματα. Στα μοναστήρια ο κύκλος του ψαλτηρίου είναι εβδομαδιαίος. Ψυχωφελέστατο βιβλίο το οποίο μπορεί να υπάρχει στο σπίτι για προσευχή.

-- Το Θεοτοκάριον. Περιέχει ύμνους και κανόνες προς την Παναγία μας.

-- Ο Μέγας Συναξαριστής. Πολύτομο έργο το οποίο περιλαμβάνει αναλυτικά τους βίους των Αγίων και σχετικούς Πατερικούς Λογους της κάθε ημέρας ολοκλήρου του χρόνου. Είναι σωστό να υπάρχει σε κάθε σπίτι τουλάχιστον στη συνοπτική μορφή του επίτομου και να διαβάζεται καθημερινά ο βίος του κάθε Αγίου.

-- Μεγάλη Εβδομάδα. Βιβλίο το οποίο περιλαμβάνει τις ακολουθίες της Μεγάλης Εβδομάδας, οι οποίες βρίσκονται στο Τριώδιο. Το εγκόλπιο αυτό βιβλίο, είναι σε μικρή μορφή για καλύτερη χρήση.

-- Ο Συνέκδημος και η Σύνοψις. Είναι μικρά σε σχήμα βιβλία τα οποία περιέχουν ό,τι και το Ωρολόγιο και η Παρακλητική. Απαραίτητοι συνοδοί κάθε πιστού στην προσευχή του και στις ακολουθίες μέσα στο ναό.

Για την καλύτερη εξυπηρέτηση των Λειτουργών και των ψαλτών υπάρχει επίσης το καθερωμένο τα τελευταία χρόνια μικρό βιβλίο «Το εγκόλπιο του Αναγνώστου» και το «Η Τάξις» ή ετήσιο «Τυπικόν» τα οποία εκδίδονται κατ’ έτος και περιέχουν την τυπική διάταξη όλων των ακολουθιών του χρόνου. Η Τάξις ή Τυπικόν του έτους αντικατέστησαν εν μέρει το Μέγα Τυπικόν.

Εκτός των αναφερθέντων βιβλίων τα οποία είναι σε χρήση εντός και εκτός των ναών κυκλοφορούν και μικρότερα βιβλία ή φυλλάδια τα οποία περιέχουν μέρος των παραπάνω βιβλίων όπως είναι Η Θεία Λειτουργία, Ακολουθία των Χαιρετισμών, Ακολουθία της Παρακλησεως, της Θείας Μεταλείψεως, του Αποδείπνου, και άλλες ακολουθίες ή προσευχές και έχουν σκοπό να εξυπηρετούν καλύτερα και να να είναι πιο εύχρηστα από τους πιστούς λόγω του μικρού σχήματός των και μεγέθους και μπορούν να είναι εγκόλπια.

Βιβλιογραφία

-- Λατρευτικό εγχειρίδιο. π. Γ. Κουγιουμτζόγλου.

-- Θεματολόγιο Αγ. Γραφής. Ηλ. Τσιάκου.

-- Ταμείον Καινής Διαθήκης. Er. Schmidt.

-- Τα Άπαντα. Συμεών Αρχιεπ. Θεσσαλονίκης.

  Επιστροφή στή Σελίδα ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΑ